Graven op internet was de titel van een rubriek in Terebinth, tijdschrift voor funeraire cultuur. De rubriek is gestopt maar soms vind je op internet interessante berichten en artikelen. Tijd om Graven op internet nieuw leven in blazen. Vandaag deel 1: het verdronken kerkhof in de Zuidpolder. Het volledige artikel staat op de site van het Noord-Hollands Archief.
De algemene begraafplaats aan het Liewegje heeft een korte voorgeschiedenis. Elke gemeente hoorde een algemene begraafplaats te hebben. In de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude werden de doden voornamelijk begraven op de begraafplaatsen bij de kerken; een gedeelte van de begraafplaats bij de Hervormde kerk in Spaarndam was in gebruik als algemene begraafplaats. De gemeente huurde dit voor 50 gulden per jaar. Toch was men niet blij met deze regeling omdat de gemeente alleen huurder was en geen zeggenschap had over de begraafplaats. Zij stelde daarom aan de Hervormde gemeente voor een stukje kerkhof te kopen, maar de Hervormde gemeente stuurde (ook na herhaald aandringen) daarop geen enkele reactie. Op 24 oktober 1872 besloot de gemeenteraad van Haarlemmerliede en Spaarnwoude een stuk grond te kopen in de Zuiderpolder, om daarop een algemene begraafplaats te stichten. In 1873 werd een houten lijkenhuisje gebouwd, waarna nog een extra stukje grond gekocht moest worden omdat er anders te weinig ruimte was om het kerkhof in klassen te verdelen. Omdat het huurcontract met de Hervormde gemeente tot 31 december 1874 liep, werd de opening uitgesteld tot 1 januari 1875. Op 2 januari 1875 werd de eerste dode begraven: Johannes van Wetteren, overleden op 28 december 1874, 16 jaar oud.
Geheimzinnig stukje land
In de jaren daarna werd het kerkhof niet veel gebruikt. Er werden maar enkele doden per jaar begraven, en er waren jaren waarin er helemaal niet begraven werd. Het werd een kerkhof waar alleen de mensen lagen die niet in gewijde grond begraven mochten worden, zoals zelfmoordenaars, of mensen die ‘vanwege de gemeente’ begraven werden, bijvoorbeeld omdat er geen geld was voor een begrafenis. Het was een geheimzinnig stukje land, waar ook spookverhalen de ronde over deden. In de volksmond heette de begraafplaats ‘het verdronken kerkhof’, naar de vele verdronken personen die er begraven werden.
Plattegrond van de Algemene Begraafplaats aan het Liewegje
Geef een reactie