Update 15 januari 2022
Het ‘Verloren kerkhof’ in Schalkwijk lag aan de Achterdijk in het buitengebied van Schalkwijk. In een scherpe bocht van de Achterdijk verwijst een bord naar een Vogelkijkhut en het ‘Verloren kerkhof’. Het terrein lag vermoedelijk in de berm van het pad en was niet meer dan ‘1 are en 18 centiare’ (1018 m²) groot. Bij de vogelkijkhut herinnert niets meer aan het kerkhofje. Waar lag het precies en hoeveel mensen zijn er begraven?
De begraafplaats was bestemd voor het begraven van zwervers die in de gemeente Schalkwijk en Tull en ’t Waal overleden en drenkelingen die in de uiterwaarden van de Lek aanspoelden. Het waren personen zonder gegevens van herkomst en van wie men niet wist of ze lid waren van een kerkgenootschap.
Omdat de gemeentes Schalkwijk en Tull en ’t Waal geen algemene begraafplaats hadden, werden deze overledenen begraven op het ‘neutrale’ kerkhofje nabij de Lek.
Op 8 augustus 1945 vond daar de laatste begraving plaats. De begraafplaats werd gesloten op 12 februari 1951. Er werd toen een klein deel van het kerkhof van de Hervormde kerk in Schalkwijk afgescheiden als openbare begraafplaats. Deze overeenkomst werd in 1962 weer ontbonden, toen Schalkwijk, Tull en ’t Waal en Houten tot één gemeente, genaamd Houten, werden samengevoegd. Houten had wel een algemene begraafplaats.
Meer ‘verloren kerkhoven’
In de omgeving van Schalkwijk liggen meer plaatsen die bekend staan als ‘Verloren Kerkhof’:
• In Bilthoven in de bossen van De Leyen. Hier lagen zwervers en onderduikers uit de Tweede Wereldoorlog begraven.
• In Cothen aan de Bredeweg. Hier was tot ongeveer 1945 een kerkhof, waar vooral zwervers werden begraven.
• In Werkhoven aan de Achterdijk schuin tegenover huisnr. 58. Nu rest alleen nog een groep bomen tussen de weilanden. Aangelegd in 1872-187 als algemene begraafplaats van de gemeente Werkoven. De begraafplaats lag jarenlang ongebruikt, maar werd wel onderhouden. In februari 1934 werd de eerste overledene hier begraven. In 1947 werd het ‘kerkhof’ gesloten. Het ‘eenige lijk’ op de begraafplaats opgegraven en herbegraven op de N.H Begraafplaats aan de Leemkolkweg in Werkhoven.
Mooi verhaal. Het dorp heet Tull en t Waal, niet Tuil
Dag,
Leuk dat je reageert op het artikel.
De tikfout Tuil i.p.v. Tull heb ik inmiddels gecorrigeerd.
Met vriendelijke groet,
Bartho Hendriksen
Is bekend wie er begraven zijn? Wat is er na sluiting van de begraafplaats met de overledenen gebeurd? Neem aan dat zij er niet meer liggen?
Beste,
Ik denk dat na sluiting van de begraafplaats de (eventuele) monumenten of kruizen zijn verwijderd en dat de lijken zijn achtergebleven. Ik denk niet dat de begraafplaats toen is geruimd en dat de restanten zijn overgebracht naar een andere begraafplaats of knekelput.
Met vriendelijke groet,
Bartho Hendriksen
“Het wel en wee van de algemene begraafplaats van Schalkwijk 1829 – 1962”, ook wel Verloren Kerkhof genoemd, wordt in zijn geheel in het boekje “Blijf mij nabij… Het RK Kerkhof van Schalkwijk 1818 -2018” uit de doeken gedaan.
Uitgave: R.-K. locatie Heilige Michaël Schalkwijk en Tull en ’t Waal, juni 2018.
Auteur P. M. Heijmink Liesert
Beste Peter den Hartog,
Bedankt voor je antwoord. Is het boekje nog verkrijgbaar. Ik zou het graag willen lezen.
Met vriendelijke groet,
Bartho Hendriksen