Op de top van de Kavelberg, de berg waarnaar Muiderberg (‘Berg bij Muyden’) is genoemd, staat de middeleeuwse Kerk aan Zee. Met een hoogte van 5,3 meter is de Kavelberg het hoogste punt van het dorp. Landschappelijk gezien is de berg een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug. De stuwwal strekt zich uit van de Kavelberg tot de Grebbeberg bij Rhenen.
Woeste Zuiderzee
De kerk van Muiderberg, Kerk aan Zee, ligt op een prachtige plek met uitzicht op de voormalige Zuiderzee. Nu kijk je uit op het Gooimeer en de skyline van Almere. De geschiedenis van de kerk gaat terug tot de 15de eeuw toen op de plek waar eerder een kapel had gestaan een laatgotische kerk werd gebouwd. De kerk lag oorspronkelijk niet aan de Zuiderzee. Door het gebeuk van de golven verdween jaarlijks een meter strand en duinen. Bij zware overstromingen, zoals in 1916, werd wel vijftig tot honderd meter duin weggeslagen. Na de aanleg van de Afsluitdijk kwam de ‘zee’ tot rust.
Groen beheer
Rond de kerk ligt een kleine, sfeervolle begraafplaats. De laatste jaren is de begraafplaats omgetoverd van een kaal en zanderig terrein tot een weelderig hof vol met bomen, struiken en planten. In het voorjaar bloeien de stinsenplanten volop. Een rood geverfd hek geeft toegang tot de trap naar de kerk en het kerkhof. Aan de ‘zeekant’ ligt een lager gelegen terras dat bereikbaar is via een eigen hek maar aan de achterzijde van de kerk uitloopt op de eerste ring. Aannemelijk is dat de eerste begrafenissen rond 1690 hebben plaatsgevonden. Anno 2025 liggen er circa 160 graven. Tegen het muurtje tussen het lage en hoge terras staan grafstenen die na de ruiming van de graven bewaard zijn gebleven.
Graf van een Poolse zeeman
Aan de noordzijde van de kerk ligt een grafkelder die afgedekt is met een zware, gebroken zerk. Het verhaal gaat dat hier een Poolse officier begraven ligt. Op het in 1870 aangespoelde lijk werd geld en een testament gevonden. Het was zijn wens om in een grafkelder begraven te worden waarin ook andere drenkelingen begraven konden worden. Op de zerk staat onder een familiewapen een spreuk gebeiteld: Menschlievendheid wacht niet naar dwang noch word weerhouden door belang.
Op ▷ Dodenakkers is een reconstructie van de speurtocht naar de eigenaar van het graf. Het graf is volgens het onderzoek niet het graf van een Poolse zeeman, maar van Antoni Grunelius, (1705-1782) , een telg uit een Luthers geslacht van predikanten, bankiers en handelaren.
Lees ook: ⊳ Het is herfst op het kerkhof aan zee
Praktische informatie
Begraafplaats Kerk aan Zee
Kerkpad 1
Muiderberg